Historia - Karczów

Jak dotąd, w trakcie badań powierzchniowych prowadzonych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski archeolodzy zlokalizowali na terenie Karczowa dziewięć stanowisk archeologicznych. Udało się określić cztery osady i cztery punkty osadnicze. Klasyfikacja znalezisk archeologicznych pod względem chronologicznym i kulturowym na interesującym nas terenie przedstawia się następująco: materiały datowane na kulturę przeworską wystąpiły na jednym stanowisku, epokę średniowiecza – na siedmiu. Dla jednego stanowiska nie udało się określić chronologii.

Mimo braku gruntownych badań archeologicznych, dotychczas poznane źródła archeologiczne świadczą o tym, że pierwsze ślady osadnictwa na terenie Karczowa sięgają późnego okresu wpływów rzymskich (II w. p.n.e–V w. n.e.). Podczas inspekcji konserwatorskiej na powierzchni stanowiska znaleziono małą ilość ceramiki i dużo żużli dymarkowych oraz trzy skupiska o dużym natężeniu występowania żużla. Zdaniem archeologów może to świadczyć o pozostałościach pieców dymarkowych i produkcją żelaza. Piecowisko o nieokreślonej chronologii zlokalizowano również na działkach nr 379 i 380. Na całej powierzchni stanowiska zalegała duża ilość żużli dymarkowych, których wielkość wahała się od kilku centymetrów do 40-50 cm.

Kolejne poświadczone badaniami archeologicznymi ślady pobytu człowieka w Karczowie pochodzą ze średniowiecza. Na XIII–XIV w. datowana jest osada oraz punkt osadniczy, na którym znaleziono dwa fragmenty ceramiki i fragment przedmiotu żelaznego. Materiał znaleziony na pozostałych pięciu stanowiskach archeolodzy datowali na XIV–XV w. Można, więc przyjąć, że od pełnego średniowiecza (XIII w.) możemy mówić o ciągłości osadniczej w Karczowie.

Najprawdopodobniej miejscowość powstała w XIII w. Brzmienie nazwy wsi w ciągu stuleci ulegało zmianie. Po raz pierwszy miejscowość wymieniono w źródłach pisanych w 1471 r. jako Schönwitz. W 1679 r. używano nazwy ex villa Szenowic oraz ex pago Schonitz. W 1686 r. nazwę wsi zapisywano jako Schenowicz, a w latach 1687/1688 – Schoenowitz. W 1743 r., 1783 r. i później – Schönwitz. W tym brzmieniu nazwa przetrwała do 1945 r. kiedy zmieniono ją na Synowice. Od 1948 r. funkcjonuje obecna nazwa Karczów, która została ustalona przez komisję Urzędu Rady Ministrów. Część mieszkańców wsi jest przekonana, że nazwa Karczów pochodzi od nazwiska oficera radzieckiego, który zginął w czasie walk podczas II wojny światowej. Zdaniem językoznawców, pierwotna nazwa miejscowości jest rodzimą adaptacją niemieckiej nazwy osobowej Schön(e) z polskim sufiksem –(ow)ice (niem. –witz). Od XIX w. znana jest gwarowa adaptacja mazurząca Synowice, kojarząca się z wyrazem syn. Jest to, zatem popularna na Opolszczyźnie nazwa patronimiczna, do dziś jeszcze używana zarówno przez mieszkańców wsi oraz okolic.

/Źródło: "Pradzieje gminy Dąbrowa" Joanny Banik/