Rewaloryzacja parku w Dąbrowie i dalsze działania

Realizacja rewaloryzacji parku w Dąbrowie i planowane dalsze działania

Uniwersytet Opolski – właściciel parku –  ostatnich latach realizował na terenie parku 2 projekty mające na celu przywrócenie jego świetności. Pierwszy z nich został właśnie zakończony. Obejmował odtworzenie układu łąk i alej parkowych, odbudowę stawu, prace sanitarne na drzewostanie, nowe nasadzenia, a także wyposażenie parku w niezbędną infrastrukturę rekreacyjno-wypoczynkową i oświetlenie. Efekt tego projektu znacząco zwiększył walory przyrodniczo-krajobrazowe założenia.

Projekt drugi dotyczy ochrony bioróżnorodności. W ramach niego m.in. założono pola doświadczalne łąk - siedlisk przyrodniczych chronionych. Prowadzone są też badania nad florą i fauną. Pojawiły się budki lęgowe dla ptaków i nietoperzy oraz domki dla owadów. W dalszej perspektywie będą tworzone ścieżki przyrodniczo-dydaktyczne i montowane kamery do obserwacji przyrody.

Co będzie się działo dalej? Obecnie prowadzony jest stały nadzór nad parkiem, w tym bieżące usuwanie drzew, które mogą stanowić zagrożenie, połamanych i wywróconych. Prace te wykonują pracownicy Wydziału Przyrodniczo-Technicznego Uniwersytetu Opolskiego, który ma pieczę nad założeniem. Ze względu na rozległość parku i jego charakter został on podzielony na kilka stref o różnym zakresie pielęgnacji. Na bieżąco usuwane będą drzewa zagrażające oraz przewalone przez wichury z części parku między zamkiem i aleją spacerową z lipami. W leśnej części parku przewrócone drzewa co do zasady będą pozostawione do naturalnego rozkładu dla zwiększenia bioróżnorodności. Miejscami będą pozostawione zgrupowania gałęzi dla schronień fauny. Ta część parku celowo będzie unaturalniana. W miejsca usuwanych drzew w części między zamkiem i aleją będą wprowadzane nowe nadadzenia. Już obecnie pojawiło się w parku ok. 200 nowych egzemplarzy drzew i krzewów, w tym gatunków dotychczas nie występujących, jak jodła olbrzymia czy czerwone klony. Nasadzenia mają w perspektywie stworzyć arboretum. Od czerwca do września będzie prowadzona przez pracowników UO i studentów opolskiej architektury krajobrazu inwentaryzacja powykonawcza oraz będzie wykonany nowy projekt na kolejny etap rewaloryzacji. Jeżeli uda się na niego pozyskać pieniądze to prowadzone będą w kolejnych latach następne projekty - odtwarzanie kolejnych polan łąkowych, alej i wyposażenie w dalszą infrastrukturę. Dzięki zaangażowaniu gminy teren jest bieżąco sprzątany ze śmieci pozostawianych przez zwiedzających. Do ochrony włączają się lokalne stowarzyszenia.

Efekt prac jest widoczny i bardzo pozytywnie odbierany przez mieszkańców Dąbrowy, jak i przyjezdnych. Niemniej długookresowa skuteczność działań ochronnych i upiększających zależy od wszystkich, a w szczególności mieszkańców. Uniwersytet Opolski będzie dokładał wszelkich starań by bieżąco pielęgnować drzewostan i wyposażenie parku. Niezbędne jest jednak również odpowiednie zachowanie zwiedzających i wypoczywających, w tym poszanowanie do obiektów wyposażenia, jak ławki, oświetlenie, ścieżki, wiata. Nie powinno też dochodzić do żenujących sytuacji samowolnych prac i kradzieży drewna. Park jest obiektem zabytkowym, wszelkie prace, w tym na drzewach wywróconych, wymagając zgody konserwatora zabytków, którą Uniwersytet każdorazowo otrzymuje. Dlatego między takimi zdarzeniami jak wywrócenie się drzew, a ich posprzątaniem mija pewien okres czasu niezbędny na uzyskanie pozwoleń. Samowolne prace na drzewostanie są nielegalne i poza zwykłą kradzieżą, powodują również wzrost zagrożenia dla zwiedzających. Z tych względów opiekunowie parku proszą by o każdym akcie wandalizmu lub nielegalnych pracach informować administrację Uniwersytetu. Nie uda się utrzymać walorów tego terenu bez współdziałania z mieszkańcami, gminą i wypoczywającymi.

I na koniec wielka prośba dla zwiedzających park. Znaczna część drzewostanu, w tym bardzo często odwiedzana aleja lipowa, znajduje się w fazie naturalnego zamierania drzew. Aleja jest odtwarzana poprzez nowe nasadzenia uzupełniające. Podczas rewaloryzacji zmniejszono zagrożenie m.in. poprzez usunięcie uschniętych wierzchołków drzew i cięcia na suchych konarach. Dalsze prace będą prowadzone. Niemnie jednak dla bezpieczeństwa prosimy nie zwiedzać parku w okresie silnych wichur, przed burzami starać się opuścić jego teren, a jeżeli nie jest to możliwe przeczekać burzę na otwartych polanach. Mimo wszelkich starań doświadczenia ostatnich tygodni wskazują, że stare, osłabione drzewa przewracają się przy silnym wietrze i mogą powodować zagrożenie.

Dla ograniczenia zapędów osób, które nieodpowiedzialnie dewastują teren parku informujemy, że kamery zamontowane dla obserwacji przyrody będą umożliwiały również obserwację niepożądanych niszczycielskich zachowań ludzi dewastujących walory przyrodnicze i kulturowo-krajobrazowe.

dr Krzysztof Badora

Zdjęcia: Ireneusz Racławicki